ประเพณีประเทศไทยเรา

ประเพณีทำพุ่มผ้าป่าหรือทอดผ้าป่า กระทำควบคู่กับประเพณีลากพระ ประเพณีนี้จะทำในคืนซึ่งในวันรุ่งขึ้นจะมีประเพณี ลากพระ มีทำกันเฉพาะในอำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานีเท่านั้น แท้ที่จริงตั้งแต่เดิมมาประเพณีนี้เป็นพิธีหนึ่งทางพุทธศาสนา ที่กระทำสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล คือพระพุทธองค์อนุญาตให้พระภิกษุสงฆ์แสวงหาผ้าบังสกุล คือ ผ้าเปื้อนฝุ่นที่ไม่มีเจ้าของ

ที่ทิ้งอยู่ตามป่าดงบ้าง ห่อศพท้องไว้ตามป่าช้าบ้าง หรือเศษผ้าที่ทิ้งอยู่ตามถนนหนทางบ้าง นำมาซักตัดเย็บด้วยตนเองให้เป็นจีวรใช้ ต่อมาเมื่อบรรดาพุทธศาสนิกชนสมัยนั้นเห็นความลำบากของพระภิกษุ จึงได้นำผ้าดีๆ ไปแขวนทิ้งไว้ตาม ริมทางหรือตามป่าช้า ข้างทางที่พระจะผ่านไปมา เพื่อพระจะได้นำไปใช้ประโยชน์ประเพณีทำพุ่มผ้าป่าที่กระทำกันในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

โดยเฉพาะในอำเภอเมืองฯ ในการจัดพุ่มผ้าป่าจะจัดไว้ที่หน้าบ้าน ของตน โดยใช้ตนไม้หรือกิ่งไม้ปักไว้ในที่ดังกล่าวตั้งแต่หัวค่ำของคืนวันขึ้น 16 ค่ำ เดือน 11 อาคารบ้านเรือนและร้านค้าจะจัด พุ่มผ้าป่ากันอย่างสวยงาม คือ บางบ้านที่มีกำลังทรัพย์ มีกำลังคนมาก นอกจากจะมีต้นไม้หรือกิ่งไม้ไว้ โดยมีผ้าเหลือง 1 ผืน ห้อยไว้ ยังมีสิ่งของเครื่องใช้ที่จำเป็นสำหรับพระภิกษุนำมาผูกไว้ที่กิ่งไม้ด้วย เช่น ปิ่นโต ธูป เทียน ยาสีฟัน ไม้ขีด น้ำมัน และยังจัดเป็นซุ้ม โดยจัดเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ พุทธประวัติ ชาดก สวรรค์ นรก และอื่นๆ อย่างวิจิตรงดงาม ส่วนผู้ที่ทุนน้อยก็จะจัดตามกำลังทรัพย์ ของตน

การจัดพุ่มจะเสร็จเรียบร้อยก็ประมาณเที่ยงคืน หลังจากนั้นจะมีประชาชนเที่ยวเดิมชมพุ่มผ้าป่ากันเป็นหมู่ๆ จนกระทั่งสว่างในเวลารุ่งเช้าของวันแรม 1 ค่ำ ประมาณ 5.30 นาฬิกา พระภิกษุจำนวนเท่ากับพุ้มผ้าป่าจาก วัดต่างๆ และจะจาริกไปยัง พุ่มผ้าป่าตามสลากที่ได้รับ ครั้นเวลา 6.00-6.30 นาฬิกา ก็จะทำพิธีชักผ้า โดยเจ้าของพุ่มและประชาชนที่ร่วมทำบุญกับผ้าป่าจะนั่งลง

พนมมือตรงไปยังพุ่มผ้าป่าด้านหน้าตน เมื่อพระภิกษุชักผ้าเสร็จแล้วก็เป็นอันเสร็จพิธี หลังจากนั้นพระภิกษุจะจาริกกลับวัดประเพณีจัดพุ่มผ้าป่าเป็นประเพณีที่แสดงออกถึงความเจริญทางวัฒนธรรมของชาวสุราษฎร์ธานีประเพณีหนึ่ง มีปฏิบัติกัน เฉพาะในเมืองนี้เท่านั้น เป็นประเพณีที่ควรส่งเสริมเผยแพร่ให้คงอยู่สืบไป